Helsinki jakansan Erasmus III

Onze tijd hier in Helsinki komt nu echt tot een einde. Afgelopen woensdag hebben we ook al afscheid genomen van de Oostenrijkse Simone en Susi, en vanavond is ons eigen afscheidsfeestje. Het voelde eergisteren ook onwerkelijk om de Spaanse Esther en Christina al gedag te zeggen (aangezien ze op vakantie zijn wanneer wij weggaan). Het is wel fijn om te weten dat we de afgelopen viereneenhalve maand alles eruit gehaald hebben wat erin zat: de stad en zijn omgeving hebben we in alle uitgebreidheid verkend. In deze voorlaatste blog heb ik het over alle uitstapjes die we hier in de omgeving gedaan hebben, zowel voor ons eigen plezier als om wat over de cultuur te leren.

Wanneer je een lange tijd in een stad woont, is het vooral leuk om de activiteiten te doen die je in een kleine week niet kan doen. Een van die uitstapjes was voor mij Viiki. Mandy kwam dit gebied meer ‘per toeval’ tegen tijdens een van haar schoolbezoeken. Op een vrije dag maar de stoute schoenen aangetrokken en Viiki verkend. Misschien kwam het doordat het weer perfect was (naar Finland maatstaven), maar ik vond het prachtig.
Viiki is eigenlijk een wijk in Helsinki die gekenmerkt wordt door een mooi natuurgebied dat aan het water ligt (eigenlijk ligt iedere wijk in Helsinki wel aan het water). Mandy en ik begonnen onze wandeling bij de kades van Viiki, waar menig visser rond de inham stond. Op dit punt kwamen namelijk de nodige stroomversnellingen samen, zowel natuurlijk als kunstmatig. Na een snelle lunch op een bankje in de zon gingen we de brug voor de waterval over. De waterval (kunstmatig) werd vroeger door de Finnen gebruikt om elektriciteit op te wekken: op die plek staat nu het techniekmuseum van Helsinki, waar ook deze installatie is te bewonderen. Ik vond zelf het bruggetje meer interessant, aangezien het water van de waterval deze in een kleine ijsbaan had veranderd.
Na enige tijd lopen kwamen we ook weer per toeval op een mooi houten pad terecht. Achteraf gezien bleek dit een populair ‘natuurpad’ te zijn in Helsinki. De houten planken leidden ons een paar kilometer door de bossen en uitgestrekte rietvelden van Viiki. Op het einde van de route stond nog een uitkijktoren, waar fanatieke vogelkijkers het gebied verkenden. Ik kon me wel vermaken om de stilte en de concentratie van de spotters bovenop de toren. Op de terugweg beklommen we nog een bescheiden heuvel en vonden we in de vorm van een grote aanlegsteiger nog een uitkijkpunt over het water. Het houten wandelpad bracht ons weer terug bij de bus.


Mandy en ik hadden ons ook voorgenomen om met onze visite telkens iets nieuws te doen. Waar we met de moeder en zus van Mandy Tallinn hadden bezocht, daar hadden we met Ilse een nationaal park in de buurt bezocht. Nunksio, ook wel Espoo Nationaal Park, ligt op een halfuur rijden van Helsinki af. Het gebied is ideaal om te wandelen, een geschikte activiteit voor drie sportieve jongeren (nou ja, drie jongeren). In Nunksio aangekomen verbaasden we ons vooral om de uitgestrektheid van het gebied. Hoewel de parken in Helsinki zelf aardig mooi zijn, langer dan 10 minuten kun je nergens lopen zonder dat je er al weer uitgaat. Voordat je het echte wandelgebied van het park in Espoo bereikt, moet je al twintig minuten lopen. Wij hadden het geluk om er te zijn voordat alles gesmolten was, waardoor het park net iets mooier was naar mijn mening. Een nadeel aan sneeuw en ijs is wel dat sommige paden redelijk onbegaanbaar werden. Ik heb dan ook menigmaal mijn hart vast moeten houden toen Ilse of Mandy weer onderuit gingen.
We besloten (op aanbeveling van Ilse) de blauwe route te lopen, een route waar je vooral moet hiken. Voor ons werd het dan ook een middag van stevig wandelen en klimmen. De vele uitkijkpunten over de meren of dalen van Nunksio waren de beloning van ons harde werken. Op sommige punten van de ‘normale’ paden was ik het wel oneens met de stelling dat deze rolstoel begaanbaar waren: een begroeide en met ijs bedekte heuvel valt volgens mij niet onder deze categorie. Op ons pad kwamen we ook nog een moeder met twee heel jonge kinderen tegen, iets wat als ‘dapper’ (of onverstandig) omschreven kan worden. Ik verbaasde me er ook niet over dat we na enige tijd een huilend kind achter ons hoorden. Zelf hebben we uiteindelijk het pad (zonder te huilen) af weten te lopen. Het zonnetje bij de bushalte werd vervolgens flink gewaardeerd door de dames, net als de stoelen in de bus zelf.

Een van de mooiste verrassingen tijdens mijn tijd in Helsinki was het zien van het Noorderlicht. Nadat Mandy en ik verliefd waren geworden op de groene gloed in Lapland, had ik niet verwacht dit verschijnsel nog eens te zien gedurende mijn tijd in Finland. Op de avond van een Mexicaans themafeest (waar ik het dronken gedrag van de Finnen mooi kon observeren) bestond namelijk een flinke kans om het licht te kunnen zien. Nadat de ‘piñata’ (een kartonnen doos) ‘geopend’ (op de grond gesmeten) werd, besloten we met een grote groep richting het strand in de buurt van Domus te lopen. Onderweg vermaakte ik me om het feit dat een dronken Finse flink aan het flirten was terwijl Mandy drie passen voor mij liep (iets wat de Vlaamse Alec ook al eerder ondervonden had). Op het strand aangekomen konden we het Noorderlicht inderdaad zien. De dansende groene golven (wie het ooit heeft gezien, begrijpt dat het niet veel beter te omschrijven is) in de lucht waren net zo bijzonder als we in Saariselkä gezien hadden. Even bijzonder vond ik dat de dronken mensen onder het gezelschap het licht niet konden onderscheiden van de nachtelijke hemel. Het mooiste vond ik dat we dit met Ilse konden delen, zodat wij allen thuis (of op de HAN) lekker kunnen opscheppen.

Met mijn zus en haar vriend hebben Mandy en ik het schattige Porvoo bezocht. Dit stadje (een stad is het niet echt te noemen) is een populaire uitstap onder de studenten hier: het schattige oude stadscentrum, de mooie natuur en de typische Finse (en Scandinavische) huizen maken het een van de leukste plaatsen hier in de buurt. Met Onnibus (een prachtig verschijnsel hier in Finland: een luxe bus voor lange afstanden voor maar een paar euro) vertrokken we vroeg in de ochtend naar Porvoo. Aan het einde van de ochtend kwamen we met goed weer aan. Je bent eigenlijk zo door het oude stadscentrum heen, maar desalniettemin is het de moeite waard. De kerk is overigens een van de oudste kerken in Finland (iets wat van de binnenkant ook goed te zien is).
Toen we het oude stadscentrum uitliepen, kwamen we in de natuur van Porvoo terecht. De natuur hier had wel wat weg van Viiki: de grote bruine grasvelden werden bij de waterkant aangevuld met riet. Wij besloten een aardig steile heuvel te beklimmen (iets wat je op de foto misschien wel kan zien), waar we van een mooi uitzicht konden genieten. Helaas hadden we maar beperkt de tijd in Porvoo, anders had ik graag deze heuvel verder verkend. De heuvel stond namelijk vol met houten bruggen waardoor je zonder moeite over de ‘grachten’ kon lopen.
Weer beneden vervolgden we onze tocht langs het water richting het stadscentrum. Ook hier hadden de oude hobbelige straten echt iets charmants. In een lokale souvenirwinkel kocht Mandy opnieuw een kersthuisje, ditmaal een kleine versie van het stadhuis. Nadat we nog enige tijd langs de winderige haven hadden gelopen, moesten we al weer terug naar de bus. Onnibus bracht ons vervolgens weer terug naar Kamppi (het winkelcentrum/bus-en metrostation) in Helsinki.

Zoals gezegd hebben we hier ook het nodige ondernomen om wat te leren over de Finse cultuur. Een van de manieren waarop we dat gedaan hebben, is het bezoeken van de lokale musea. De hoogtepunten hiervan waren het Nationaal Historisch Museum (een gebouw waar we dagelijks langs komen met de tram of bus), het Natural History Museum en het Helsinki Museum.
Het Nationaal Historisch Museum heeft ons vooral zaken over de Finse geschiedenis geleerd. In de hal van binnenkomst gaan je ogen direct uit naar de mooie plafondschildering. Hierop was slechts een deel van de oude geschiedenis afgebeeld. In de zalen die volgden leerden we over de geschiedenis van het land. De eerste zaal leerde ons iets over de prehistorie in Finland en de tijd voor de christelijke jaartelling. Zo bleken de Finnen er eigenhandig voor gezorgd te hebben dat een zeehondensoort in deze wateren verdwenen was door de jacht. Een robbenskelet inclusief harpoen versterkte dit beeld. De andere opgravingen, waaronder een grote collectie ‘bijlen’ (er leefde namelijk een volk in deze omgeving die zich kenmerkten door hun platte bijlen en agressieve reputatie), vazen en schedels, waren eveneens bijzonder. Merkwaardig vond ik het om ook spullen van de Romeinen te zien in dit museum: de handel met de Baltische staten heeft zelfs die spullen hierheen gebracht. Een ander belangrijk onderwerp waar we wat over geleerd hadden in dit museum was de relatie tussen Finland en Rusland. Zo is het bijvoorbeeld leuk om te zien hoeveel de Finnen de Russische tsaren waarderen (aangezien zij aardig veel goeds voor het land betekend hebben), maar een slechte verhouding met de Sovjet Unie hadden. Verder was het even opmerkelijk dat de Finnen in dit museum het onderwerp van de Tweede Wereldoorlog vermijden: op de afdeling van de twintigste eeuw werden de jaren 40 als enige overgeslagen. De verklaring hiervoor is dat ze waarschijnlijk niet trots zijn op de ‘kant’ die ze gekozen hebben: doordat ze anti-Sovjet Unie waren, kozen ze ervoor om ‘tegen’ de geallieerden te zijn.

Een museum dat Mandy en ik misschien wel leuker vonden, was het Natural History Museum. Het museum heeft ene gigantische collectie van opgezette dieren, skeletten en de nodige flora, iets wat ik voorheen niet kon waarderen. Het museum heeft echter heel veel moeite gestoken in de opmaak van hun ‘museumstukken’. We hebben vervolgens dan ook een hele middag tussen de voormalige dieren heengelopen. Hoewel alle uitheemse soorten ontzettend mooi waren om te zien (vooral de vitrines van de grote roofdieren waren prachtig), we kwamen eigenlijk voor de inheemse afdeling. In deze collectie hoorden onder andere enkele zeehondensoorten, bruine beren (‘karhu’ in het Fins), een eenzame wolf (‘susi’, net als de Oostenrijkse), de lynx, een veelvraat (Finland heeft overigens de grootste populatie roofdieren in Europa), rendieren en gigantische elanden. Mandy en ik waren vooral ook ‘blij’ om bewijs te zien voor het dier dat we in Lapland gezien hadden. Het konijn bleek echter geen ‘sneeuwkonijn’ te zijn, maar een ‘berghaas’. We leerden hierdoor ook dat we een mannetje gezien hadden, aangezien de vrouwtjes bruin zijn. Een leerzaam middagje dus. Buiten moesten we overigens weer lachen om de giraffen op het balkon: ze kijken namelijk als een soort Statler en Waldorf uit over Kamppi.

Het laatste museum waar we met veel plezier rondgelopen hebben, is het stadsmuseum. Het bescheiden museum vertelt over de geschiedenis van Helsinki en enkele inwoners. Samen met Simone en Susi hebben we in korte tijd het museum bekeken. Aan het historische boekje ‘De geschiedenis van Helsinki’ was ook al te zien dat er niet heel veel gebeurd is in de stad. De verhalen over enkele bekende Finnen uit Helsinki waren wel vermakelijk. Zo kwamen we er eindelijk achter naar wie een van onze schoolgebouwen (Aurora) vernoemd is en zag ik weer bewijs voor het oorlogsverleden van Finland: het verhaal van een lokale politicus ten tijde van de Tweede Wereldoorlog eindigde met het feit dat hij naar de gevangenis moest. Mandy en ik vonden het ook opmerkelijk dat het mooie Suomenlinna als gevangenkamp tijdens de oorlog heeft gediend, waar ook de nodige Russen zijn geëxecuteerd. Tevens blijken de nodige eilanden in de buurt van Suomenlinna nog wel voor militaire doeleinden gebruikt te worden.
Nadat we enkele memorabilia hadden aanschouwd, waaronder een ‘uitnodiging’ voor de onthulling van het Alexanderbeeld voor de Domkerk , kwamen we bij het leukste onderdeel van het museum aan. Typisch Fins was het namelijk om naar de kermis te gaan, ballen op doelen te gooien en daardoor een meid in het water te laten vallen. Dit ‘zeemeerminnen-ballenwerpen’ hadden ze nagebouwd in het museum met historische videobeelden: wanneer je het paaltje met je bal raakte, viel de jongedame op de video in het water. De dames hebben vervolgens ontzettend fanatiek ballen gegooid. Het klinkt misschien een beetje suf, maar het was ontzettend leuk. Als mensen nog eens naar Helsinki komen, zou ik wel aanraden dit museum aan te doen. Je bent er weliswaar zo doorheen, maar het is gratis en het ballengooien is fantastisch.

Een evenement wat we hier met veel plezier mee hebben kunnen maken, was de Vappu. Het nationale feest, wat samenvalt met de Dag van de Arbeid, zet eigenlijk de hele hoofdstad op zijn kop. Studenten (en oud-studenten) dragen matrozenpetjes, lopen mee in een optocht, gooien water op een bekend beeld bij de haven en brengen de rest van de dag door in een soort carnavalstoestand. Met vele medestudenten hebben we dit tafereel aanschouwd en heerlijk in de zon op de trappen van de Dom gezeten, iets wat de Finnen zelf ook doen. Het enige dat een beetje afbreuk doet aan het tafereel zijn de naar statiegeld (‘pantti’) zoekende zigeuners. Op 1 mei zelf vindt naar mijn mening het leukste onderdeel van Vappu plaats: de nationale picknick in Kaivopuisto. Met de Erasmus studenten hebben we dan ook, ondanks het teleurstellende weer, gepicknickt. Iedereen had iets lekkers gemaakt of meegenomen (behalve de Vlaming, die dit niet meegekregen had), waardoor een redelijk internationale maaltijd voor ons lag: de Italiaanse dames hadden allen een pasta gemaakt, een Oostenrijkse had kaiserschmarren (een soort pannenkoeken) gebakken, een Spaanse had haar eigen verjaardagstaart gebakken (iets waar de Duitse Lea en ik veel schik om hadden) en nog veel meer. Mijn eigen salsasaus (die op de verjaardag van de Spaanse Nacho ook al in de smaak viel) werd met veel plezier aangenomen, net als de Nutella-pannenkoeken van Mandy. De middag sloten we af met een wandeling door het overvolle park. De oude, vergeelde matrozenpetten van bejaarden vond ik het mooiste om te zien.

De laatste echte uitstap die Mandy en ik hier gedaan hebben, is het bezoeken van Seurasaari. Dit kleine eiland ligt op ongeveer een half uur (bus en benenwagen) van ons appartement af en is een ontzettend populair uitstapje onder de studenten. Het eiland is namelijk niet alleen erg mooi wegens de rustige, groene omgeving, maar het is ook de locatie van het Finse openluchtmuseum. Tevens is het een eiland wat vol met eekhoorns zit (die helaas niet aanwezig waren toen wij kwamen).
Bij aankomst viel ons direct de mooie houten wandelbrug op die de bezoekers naar het eiland brengt. De schattige huisjes op de brug en de groene (?) ganzenkuikens aan de oever waren al een tafereel op zich. Op het eiland zelf, waar de wind tussen de bomen gelukkig wegvalt, hebben we leuk kunnen wandelen en over de geschiedenis van Finland geleerd. De Finnen hadden veel tijd gestoken in het behoud van oude woningen en gebouwen, die in hun geheel een mooie en authentieke sfeer op het eiland creëerden. Hier leerden we slimme technieken van de Finnen, waaronder een horizontaal waterrad en het bouwen boven de grond (waardoor ongedierte niet bij de graanvoorraad kon komen). Later die middag zou voor ons blijken dat die traditie al veel ouder was.
Nadat we het museum gedeelte gedag hadden gezegd, gingen we verder het eiland op. Via de hardlooproute van een Finse president (wat de bordjes van het park ons wel niet geleerd hebben) liepen we langs vele heuvels, de zee en wat binnenmeertjes. Het is overigens een ‘bijzonder’ aanzicht om op nog geen vijf meter van de zee een klein meer te zien liggen. Aan de kust van Seurasaari groeien ontzettend veel kleine viooltjes, die de barre rotsen iets moois geven. Om de middag op het eiland compleet te maken, hadden we nog enkele ‘wildlife-encounters’. Een drietal eenden was erg nieuwsgierig naar ons en een gans blokkeerde ons wandelpad. Voor Mandy kwam deze ietwat te dichtbij en was het blazen niet echt prettig. Met een paraplu in de aanslag hebben we vervolgens de gans weten te vermijden. Een arme kraai bleek minder gelukkig te zijn (vanuit de verte zag ik deze opgejaagd worden door de agressieve watervogel).
Op de terugweg kwamen we een van de leukste verrassingen in onze tijd hier tegen. Vanuit de loopbrug liep nog een klein pad (vergelijkbaar met het houten pad bij Viiki) naar Pukkisaari, waar we per toeval op een oude Viking handelsplaats terecht kwamen. De opslagschuur was eveneens boven de grond gebouwd. De ‘tipi’s’ die je op de foto kan zien, bleken rookhuizen te zijn waar de Vikingen hun eten klaarmaakten. Ik vond het erg ingenieus dat ze de onderkant van de houten palen verschroeid hadden om het rotten tegen te gaan, wat waarschijnlijk de verklaring is waarom we ze vandaag nog kunnen bewonderen.

Eigenlijk hebben we in onze tijd hier te veel gedaan om op te noemen. Andere leuke activiteiten waren het bezoeken van de dierentuin, die afgelegen op een prachtig eiland ligt, en SeaLife met de Oostenrijkse dames (het aaien van de zee-egel en de lol die we hadden in de souvenirwinkel zullen me lang bijblijven), onze toevallige ontdekking van de gratis wintertuin bij ons in de buurt en de dagtrip naar Tampere, opnieuw met een Onnibus. Tampere is overigens een mooie stad in een merengebied. Samen met Irene en Susi hebben Mandy en ik daar ook veel schik gehad in het Spionnenmuseum, waar we onder meer onze stemmen konden vervormen en geheime boodschappen konden schrijven. Ik vond het verder wel vermakelijk dat de Russische kerk eigenlijk een kopie van ‘onze’ Uspenski-kathedraal was (iets wat ons toeristenboekje ook al zei).

Terwijl ik denk aan ons afscheid van vanavond, besef ik me vooral dat ik onze medestudenten ga missen. Veel van onze leukste belevenissen hebben vooral met hen te maken. De vele feestjes die we op Domus hebben gehad waren erg gezellig, net als de avondjes kaarten. De Ben & Jerry’s gratis-ijs-dag, toen we bijna een uur samen met de Oostenrijkers en Nacho in de rij hebben gestaan, was stomweg een van de leukste middagen die ik hier heb gehad. Hoewel het afscheid nemen zeker zwaar gaat worden vanavond, kunnen we wel uitkijken naar onze laatste ‘vakantie’: het bezoeken van Stockholm en Åland.