Pohjoiseen

Het was altijd al de droom van ons (of nou ja, vooral de droom van Mandy) om naar het hoge Noorden te gaan en het Noorderlicht te zien. Eind januari kregen we de mogelijkheid, omdat er een week geen les was voor ons beiden. Al snel na aankomst in Helsinki hadden we dan ook al onze tocht naar Lapland uitgezet. Niet het bekende en vaak bezochte Rovaniemi (waar ook de Kerstman zou verblijven in Santa Village), maar het kleinere en meer noordelijk gelegen Saariselkä werd onze bestemming. Een vliegtuig van Norwegian Airlines zou ons in anderhalf uur naar Ivalo brengen, van waaruit wij naar ons hotel in Saariselkä zouden gaan.

Na het nodige geregel omdat wij geen creditcard hebben (advies voor de toekomstige reiziger: direct een creditcard aanschaffen), kregen we de door ons geplande vlucht naar het Noorden toe. Het vliegtuig van Norwegian Airlines was prachtig: een modern interieur, televisietoestellen voor de passagiers (die uit de compartimenten boven de stoelen naar beneden kwamen) en enige sfeerverlichting. Mandy, die net haar pilletje voor het vliegen ingenomen had, vond deze kleuren ook bijzonder mooi (terwijl ze met haar mond open en half slapend aan het staren was naar de rode verlichting). De rest van de reis was mijn vriendin in bijna comateuze toestand terwijl ik rustig naar mijn muziek luisterde.

Na ongeveer anderhalf uur vliegen begon de piloot aan de daling. Al snel werd het prachtige landschap van Lapland zichtbaar. Zo ver als ik kon zien zag ik alleen maar wouden, sneeuwvlaktes en bevroren meren (en af en toe een verdwaald gehucht). De schone slaapster naast mij werd eindelijk wakker toen de piloot aan de manoeuvres begon en kon vervolgens ook het ijzige Lapland aanschouwen. Onverwachts kwam voor ons de landing aangezien geen asfalt te zien was: de landingsbaan op Ivalo gaat volledig op in de omgeving door de immens lage temperaturen. Vervolgens moesten we dan ook onze koffers pakken en het vliegtuig uit. Binnen een minuut stonden we dan ook buiten in wat een verlaten gebied leek. Het vliegveld van Ivalo is niet meer dan een enkel gebouw en binnen een minuut kun je al weer buiten staan. Ik kan nu dat ik dit schrijf nog steeds voelen hoe het voelde om die intense kou te betreden. Zodra je buiten komt, voel je namelijk binnen een seconde ijskristallen in je neus ontstaan en de laag vaseline op je lippen breken. Tip voor toekomstige bezoekers van het Noorden: altijd vaseline opdoen.

Uit het vliegveld gekomen hebben we een buschauffeur, traditioneel in trui met rendiermotief gekleed, betaald om ons naar Saariselkä te brengen. Nadat de bus gevuld was met andere reizigers bracht de chauffeur ons in hoog tempo naar ons dorp. Op de weg naar Saariselkä toe had ik het geluk om vanuit de bus de eerste rendieren al te zien. Overigens blijkt het dat alle rendieren in die streek aan mensen toebehoren (het zijn dus niet ‘echt’ wilde dieren). Tijdens de busrit genoten Mandy en ik al van het schone witte landschap. Het is moeilijk te omschrijven hoe mooi het is dat de volledige omgeving bevroren is en de bomen vervormd zijn door dikke lagen sneeuw en ijs. Kijk vooral naar de foto’s en oordeel zelf.

Nadat de buschauffeur ons afgezet had bij ons hotel, kleedden we ons snel warmer aan. Het werd voor ons al snel een ritueel om eerst een laag thermo-ondergoed aan te trekken, vervolgens de normale kleding en daaroverheen nog de winterjas en skibroek aan te doen. Tenslotte nog een sjaal omdoen, een muts opzetten, twee paar handschoenen en sneeuwschoenen aantrekken en we waren eindelijk klaar. Tegen de tijd dat we het hotel uitgingen waren we al goed gaargekookt. Het plaatsje van Saariselkä is niet veel meer dan een enkele straat. De plaatselijke ondernemers richten zich volledig op de toeristen met hun souvenirwinkels en restaurants. Verder zijn er natuurlijk nog de winkels te vinden waar ze hun tours en activiteiten aanbieden. Omdat we zo veel mogelijk met onze beperkte tijd wilden doen, hebben we die middag direct een sneeuwscooter-tocht geboekt, waarbij we zouden ‘jagen’ op het noorderlicht. Die avond werden we bij een enigszins verlaten pub opgehaald door een busje, die ons naar de plek van de scootersafari zou brengen. Het is wel leuk om te zien dat ze in deze plaats waarde hechten aan de bezoekers: de muur van de pub werd gedomineerd door foto’s van toeristen die hier activiteiten ondernomen hadden. In het busje werden we vrijwel direct benaderd door een jong Amerikaans stel, die op o zo Amerikaanse wijze direct vrienden probeerden te worden met de anderen.

Bij de locatie van de safari aangekomen (het was inmiddels 21:00 uur, dus pikkedonker in Lapland) kregen we eerst de taak om een extra laag kleding aan te trekken. Deze grote overall (die je op verscheidene foto’s kan zien) is de extra bescherming die je zeker nodig hebt, ondanks de kleren die je draagt. De temperatuur overdag was namelijk gemiddeld min 20, dus je kan je misschien voorstellen hoe koud het daar ’s nachts kan zijn. Nadat we ook nog de instructies voor het rijden hadden gekregen, mochten we gaan. Wij waren de laatste in de colonne (je rijdt achter elkaar aan over een uitgezet parcours), dus achter ons was er alleen maar de zwarte nacht. Met een flinke vaart stuurde Mandy (de sneeuwscooter moest gedeeld worden) ons over de ijzige wegen heen. Een heel erg ontspannen ritje was het niet, aangezien de vele hobbels en heuveltjes op het parcours de sneeuwscooter heen en weer schudden. Wat vooral bijzonder was deze eerste nacht is dat het ontzettend donker is. De enige verlichting is de verlichting van de scooter, dus wanneer ik achterom keek was er simpelweg niets te zien. Halverwege de tocht moesten de scooters stil worden gezet en zouden we kijken of het noorderlicht te zien is. Achter de bewolking was een vage gloed te zien die we als noorderlicht kunnen beschouwen, maar het was niet het ‘echte werk’. Vervolgens kregen we kaneelbroodjes en warm bessensap van onze gidsen. Beide zijn typisch Fins/Laps en kregen we uiteindelijk ook bij elke tour uitgedeeld. De kaneelbroodjes (kleine rolletjes deeg met een rode jam en veel kaneel) zijn erg smakelijk en bevallen altijd goed. De warme bessensap is iets minder mijn smaak: de eerste slokken zijn heerlijk om weer op te warmen, maar daarna merk je de smaak. De tweede helft van mijn beker bessensap heeft dan ook een plekje gevonden in de sneeuw naast de scooter. Eenmaal terug bij de hut konden de grote overalls weer uit en werden we terug gebracht naar het hotel. Het was mij helaas niet gelukt om goede foto’s te maken tijdens de tocht, maar de Amerikanen was het wel gelukt. Helaas hebben we tot op de dag van vandaag geen foto’s ontvangen (misschien hadden we toch iets meer moeten socializen op de heenweg).

De tweede dag werd het tijd om te gaan skiën in Lapland. Met de bus werden we naar het verderop gelegen skigebied gebracht. Ik kreeg de dappere taak om Mandy te leren skiën, waar ze uiteindelijk in is geslaagd. Bij nader inzien beviel het langlaufen haar wel meer, omdat ze dan beneden aan de berg kon blijven (ieder zijn eigen smaak). Nadat we ons opgewarmd hadden in het restaurant met friet en kleine kipcorns (helaas zonder curry), besloot ik de grote afdaling te nemen. In mijn eentje ben ik de skilift ingestapt om helemaal naar boven te gaan. In de lift was het zo ontzettend koud dat mijn handschoenen vastvroren aan de skistokken. Natuurlijk bleef de lift ook nog een tijd stilstaan (minder dan twintig meter voor het einde), waardoor ik het niet bepaald warmer kreeg. Uiteindelijk ben ik direct het uitzichtpunt bovenaan de berg binnengegaan (een van de hoogste punten in de regio) om eerst even op te warmen. Binnen besefte ik me pas hoe ontzettend mooi het op de top van de berg was. Zo ver als ik kon kijken zag ik beboste en besneeuwde heuvels. Tijdens de afdaling ben ik dan ook meerdere malen gestopt om foto’s te maken van het uitzicht (waarvan een kleine selectie ook op de blog te vinden is).

’s Avonds hadden we onze tweede safari gepland. Tijdens deze rendiersafari zouden we opnieuw naar het noorderlicht zoeken. Nadat we in de hut weer de mooie blauwe overall aankregen (en zelfs een derde paar sokken aan moesten doen), mochten we kennismaken met de rendieren. De dieren stonden al te wachten naast de sledes waarin we de tocht zouden maken. Mandy dacht slim te zijn en liep direct naar de slee van het mooiste exemplaar toe. Helaas werden we vervolgens naar de achterste slee gebracht, waar een rendier met een half gewei op ons stond te wachten (zal wel karma geweest zijn). We mochten vervolgens comfortabel onder een dekentje in de slee zitten, waarna ons rendier het parcours (en de voorste slee met de rendierhouder) volgde. Ons rendier leek tijdens de tocht een beetje uit evenwicht: regelmatig liep hij van het pad af, waardoor onze slee kantelde en wij tegen moesten duwen om te voorkomen dat we echt zouden omkiepen. Misschien was hij uit evenwicht doordat hij maar een gewei had (of had hij door dat Mandy hem niet mooi vond). Ondanks de hobbelige rit kregen we wel waar voor ons geld. Door het rustige tempo van de karavaan konden we goed genieten van de omgeving en de nodige foto’s maken. De hoge bomen bedekt met sneeuw zijn erg indrukwekkend zo dicht naast je. Na ongeveer twintig minuten ‘rijden’ kwamen we uiteindelijk ook onder de hemel terecht waar Mandy van droomde. De nacht was gevuld met sterren en de hemel was vrijwel volledig groen. We zaten dus echt onder het Noorderlicht. In deze omgeving moest Mandy dan ook een traantje laten, aangezien dit is wat ze had gehoopt (en ik neem het haar niet kwalijk). De rest van de tocht bleven we dan ook genieten van de hemel. Bij terugkomst kregen we (natuurlijk) kaneelbroodjes en warm bessensap aangeboden en vertelden de verzorgers over hun rendieren. Tenslotte gingen we nog op de foto met hen (deze kleding is echt de traditionele kledij voor rendierhouders in Lapland) en kregen we ons rendier-rijbewijs.

De volgende dag gingen we mijn favoriete safari doen: de huskysafari. Met de vertrouwde blauwe overall aan gingen we naar onze slede toe. Voor de slee stonden zes husky’s blaffend en springend te wachten. De honden worden altijd opgewonden wanneer ze de slee mogen trekken, want dat is de dagelijkse beweging die ze krijgen. Ik mocht als eerste de slee besturen, waardoor Mandy automatisch mocht gaan liggen. Door een van de verzorgers werd uitgelegd en voorgedaan hoe we de slee moesten besturen. Met de sneeuwschoenen aan moet je op twee gladde latten staan tijdens het rijden. Wanneer je moet vertragen of remmen, ga je op een plateau tussen de latten staan, waardoor je ijzeren pinnen de grond inslaat. Toen wij eindelijk mochten gaan, trokken de honden direct aan de slee toen ik van het plateau afging (de honden merken echt alles wat de bestuurder doet). Met een flinke vaart gingen we het parcours op, waar het begin enigszins hobbelig was. Zodra je heuvelaf zou gaan, moet je remmen (anders haalt de slee de honden in), en wanneer je heuvelop gaat, moet je afstappen en mee rennen. Als je dit niet doet, stoppen de honden gewoon.

De tocht was ronduit spectaculair en opnieuw erg mooi. Het leuke was dat we deze safari overdags deden, waardoor we het landschap weer eens bij dag konden bekijken. Mandy en ik zijn het eens geworden dat de sneeuw hier het allermooiste is. Het klinkt misschien een beetje cliché, maar de sneeuw is bijna sprookjesachtig en heeft iets magisch. Om het concreter te maken, de sneeuw glinstert hier overal en je ziet vele kleuren in die schitteringen. De husky’s hadden niet veel aandacht voor de sneeuw, behalve wanneer ze als verfrissing sneeuw gingen happen toen we stilstonden. Na ongeveer een kwartier rennen besloten we onze husky’s (natuurlijk) namen te geven. De achterste husky’s werden mijn favoriet, aangezien ze stug aan dezelfde kant van het touw dicht tegen elkaar aan bleven lopen. Bert en Ernie vond ik daarom wel toepasselijk. Tijdens de tocht is het overigens ook heerlijk om naar de honden te kijken. Ze geven het duidelijk aan als hen iets niet bevalt of ze iets niet snappen. Toen ik bijvoorbeeld een beetje moest afremmen omdat de slee voor ons traag ging, keek een van de husky’s direct naar achteren om te zien waarom hij minder hard mocht rennen.

Halverwege wisselde Mandy en ik voor even, want na een tijd in de slede gezeten te hebben, kreeg ik al heimwee naar het begeleiden van de honden. Zo goed als mijn vriendin is, stond ze bij de volgende stop haar plek weer af aan mij, waarna ik de slee tot het einde weer bestuurde. Het leukste moment van deze safari kwam echter pas toen we terug kwamen bij de hut: het was namelijk tijd voor de ‘kisses and huggs from the dogs’. Zodra we van de slee afgestapt waren, renden we dan ook naar onze honden toe. Bijna een kwartier puur genieten van speelse honden was het gevolg. Voor mij was het geen verassing dat Bert en Ernie het meest enthousiast waren van het stel en ons volop huskykusjes en –knuffels gaven. Ik zou jullie wel twintig knuffelfoto’s kunnen laten zien, maar ik heb het beschaafd gehouden. Voordat we terugliepen naar de hut (waar uiteraard bessensap en kaneelbroodjes op ons wachtten) gaven we nog wat aandacht aan husky’s die door hun bestuurders vergeten waren (waar de honden heel erg blij mee waren). Na de versnapering in de hut werden we ook nog eens naar de hokken van de puppy’s gebracht, waar we begroet werden door de schattige en speelse jonge honden. Overigens was ik al mijn spullen in de hut vergeten in mijn enthousiasme om de puppy’s te zien, tot groot plezier van Mandy (gelukkig wel weer opgehaald hoor). De kleine honden sprongen direct tegen het gaas op en probeerden zo veel mogelijk aandacht te krijgen van de bezoekers in overalls. Voor wie het wil weten, de puppy’s hebben wel scherpe tandjes.

Nadat we (of nou ja, vooral ik) de husky’s met veel moeite achter hadden gelaten, kwamen we terug in Saariselkä. Voor onze laatste maaltijd in Lapland gingen we naar de Muossi Grilli, waar we een paar ontzetten lekkere hamburgers verorberden. Omdat we in Lapland waren, leek het me nog wel gepast om iets van de lokale cuisine te proeven: een rendierworst werd het gerecht dat we kozen. Vol plezier heb ik vervolgens gekeken naar de uitdrukking op het gezicht van mijn vriendin, die schijnbaar niet echt van rendier houdt (of rendier houdt niet van haar). Zelf vond ik de worst niet zo vies en zou ik het omschrijven als vettig en rokerig rundvlees. De ketchup en mayonaise onderin het zakje zorgden er voor dat ik de rest van de worst gewoon opgegeten heb.

De ochtend voordat we naar het vliegveld zouden gaan, besloten we nog met een sleetje de omgeving van Saariselkä voor een laatste keer te verkennen. Per toeval kwamen we op een langlauf-parcours terecht, waarna we een mooi wandeltraject vonden. Het was op een heuvel op dit traject dat we besloten zeker nog eens terug te keren naar Lapland. Op dezelfde heuvel bedacht ik me (heel toepasselijk) dat deze reis naar het Noorden ons hoogtepunt van de buitenlandervaring zal zijn. Hoewel nog vele mooie uitstapjes op ons programma staan (onder meer Sint Petersburg en Stockholm), denk ik niet dat zij de tocht naar Saariselkä zullen overtreffen.

In mijn volgende blog zal ik me weer bezighouden met de ervaringen die ik hier als student op heb gedaan. Ik zal het niet alleen over deeltjesfysica hebben, maar ook over mijn eerste onderwijskundige lessen in Helsinki.