Yliopisto

Nu ik hier al een tijdje aan de universiteit van Helsinki heb gestudeerd, lijkt het me leuk jullie iets te vertellen over mijn studie. Mijn studie hier bestaat eigenlijk uit twee delen; een aantal natuurkundige vakken aan het Departement of Physics en onderwijskundige vakken aan de Faculty of Behavioral Sciences. Deze blog beperkt zich tot mijn ervaring met de natuurkundige vakken.

Op de foto’s is Physicum te zien, het gebouw waar ik mijn natuurkundige vakken volg. Het gebouw, staand op een hoge heuvel buiten de drukte van de binnenstad, is te bereiken met een pad/trap die vrijwel altijd glad en bevroren is. Hier ben ik dan ook al een paar keer bijna onderuit gegaan.
Wegens het XXXX jarige bestaan van de universiteit dit jaar, hangen er grote banners van enkele personeelsleden. De man op de buitenkant van het gebouw is werkelijk een van de natuurkundedocenten hier (in het echt is hij echter nog net iets bleker en vreemder). Aan de binnenkant oogt het gebouw niet anders dan universiteiten of hogescholen in Nederland; een modern aanblik van veel staal en glas met hier en daar kleurige zithoeken. De donkere lokalen daarentegen worden gedomineerd door grote krijtborden, houten stoelen en ouderwetse verlichting; iedere lamp moet handmatig aangezet worden door aan een touwtje te trekken. Ondanks de aanwezigheid van computers en beamers lijken de meeste docenten hier toch de voorkeur te hebben voor een ouderwets krijtje en spons.

Mijn allereerste les werd direct een verrassing; de docent en zijn assistent begonnen in het Fins te babbelen en met krijt enkele data op het bord te schrijven. Naast mij zaten andere uitwisselingsstudenten die eveneens verward toekeken. Uiteindelijk was ik het die mijn mond open durfde te trekken en te vragen waarom ze niet in het Engels praatten. De docent antwoorde dat ‘ze het deze keer eigenlijk in het Fins wilde doen, maar als niemand bezwaar maakte’ hij het wel in het Engels zou doen. De rest van de les heb ik geluisterd naar onverstaanbaar gemompel in een taal die niet als Engels klonk (een wanhopige studente naast me bleef zuchten en met ongeloof andere studenten aankijken). Zijn krijttekeningen op het bord die formules voor moesten stellen waren eveneens weinig duidelijk. Later in de week heb ik dan maar besloten geen lessen van deze docent meer te volgen, want de dag erna was de lezing even onduidelijk en opnieuw wilde hij in het Fins beginnen (lekker duidelijk dus). Over de docent zelf: de docent komt binnenlopen en gaat bij zijn computer zitten. Hij kijkt op naar de klok en pas wanneer de les hoort te starten, begint hij te praten. Er is geen vorm van begroeting; mijn vriendelijk bedoelde ‘good afternoon’ werd niet beantwoord, zelfs niet met een knikje.

De tweede les die dag was (gelukkig) heel erg anders; bij binnenkomst begint de docent direct in het Engels te spreken en begroet deze mij. We raken in gesprek, waarbij ik ook laat vallen dat ik een uitwisselingsstudent ben en docent word in Nederland. De docent (Risto Orava) is ontzettend geïnteresseerd en vriendelijk; een aangename verrassing na de ochtend. Tijdens de eerste minuten van de les legt hij vervolgens aan de groep uit wat het idee van het vak zou worden. Toen hij over presentaties ging praten, richtte hij zich op de rest van de groep en zei: ‘For the presentations, I think Tim here can help you. He’s becoming a teacher in the Netherlands…’. Voor mij was de dag weer goedgemaakt; ik voelde me weer gezien en begrepen.

Over de Finse natuurkundestudent heb ik het volgende te melden. Ze zien er vrijwel hetzelfde uit als de standaard natuurkundige in Nederland; de meesten gaan gepaard met een staart, baard en/of een bril. Het stereotype lijkt hier dus ook te kloppen.
De Finse natuurkundige is echter nog meer sociaal-onhandig. Er wordt niet gesproken voor, tijdens of na de les. Ieder loopt zijn eigen weg en het liefste een paar meter van elkaar vandaan. Pogingen van mij om contact te maken met het grootste deel van de groep mislukten. Mijn grootste overwinning was misschien wel dat mijn ‘hello’ begroet werd door een soort gegorgel, waarna de student vervolgens wegliep. In de les zijn de Finnen eveneens niet actief; de kamerplanten lijken meer leven te bevatten dan de studenten.
Risto bevestigde dit voor mij; in gesprek met hem kwam naar voren dat hij zich ergerde aan de passieve studenten hier. Simpele vragen worden niet beantwoord en oogcontact met de docent wordt vermeden. Ik heb nu ook al een paar keer meegemaakt dat Risto mij half wanhopig aankeek of ik nu maar niet weer de vraag wilde beantwoorden. De enige manier waarop de jongens zich hier lijken te uiten, is in het krabbelen van tekstjes op de toiletdeur.

Een uitzongering op de studenten lijkt mijn studiepartner te zijn. Sampo is een 27-jarige Fin en natuurkundige die tevens bij een bank werkt (een ‘echte natuurkundige baan’ is lastig te krijgen hier volgens hem). Toen we koppels moesten maken voor het uitvoeren van opdrachten sprak Sampo mij aan; de eerste keer dat ik een Finse student mij hoorde aanspreken (en ik had al twee weken les gehad hier). Ondanks mijn vooroordelen door eerdere ervaringen bleek Sampo aardig, beleefd en geduldig te zijn. Oké, hij is nou niet bepaald de meest sociale persoon die ik ken, maar hij durft in ieder geval te praten. Samen werken we inmiddels aan de opgaven die Risto en zijn assistent Mikael ons wekelijks geven. Ondanks het hoge niveau en de soms onbekende wiskunde weet ik me met de hulp van Sampo te redden.

De ‘bespreking’ van de opgaven wordt door de assistent Mikael gedaan. De bespreking gaat als volgt: Mikael vraagt aan de groep wie een antwoord wil geven (en zoals altijd blijven de Finnen eerst stil). Vervolgens geeft iemand een antwoord, Mikael reageert met ‘yes…’ en schrijft vervolgens zijn eigen verhaal op. Hierbij moet je goed de aandacht erbij houden, want hij schrijft op willekeurige plekken op het krijtbord de antwoorden en zet bij voorkeur de formules door en over elkaar heen.

Na een lange dag van lezingen en het bespreekmoment die eindigde om 18:00 liepen Sampo en ik terug naar de bus- en tramhalte. Het deed mij deugd om te zien dat ook Sampo glibberde en bijna onderuit ging op de gladde trap naar beneden. Niet alleen uitwisselingsstudenten lijken hier dus moeite mee te hebben.


Volgende keer zal ik iets schrijven over de toeristische activiteiten die Mandy en ik ondernomen hebben; we zitten immers in een mooie wereldstad. Je kunt dus ook mooie plaatjes verwachten…